Σελίδες

Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2011

ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΔΕ ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΛΕΝΕ ΜΕΡΙΚΟΙ ΓΟΝΕΙΣ. ΤΙ ΚΙΝΗΤΡΑ ΔΙΝΟΥΝ ΓΙΑ ΑΥΤΟ?

Τα κίνητρα είναι μέρος του φαινομένου της υποκίνησης και παρακίνησης και παρέχουν εξηγήσεις για την εμπλοκή του ανθρώπου σε ορισμένες δραστηριότητες, για τις αιτίες και τις δυνάμεις που τον οδηγούν να υιοθετεί και να εκδηλώνει μια συμπεριφορά ( Ζαχαρής, 2003). Μπορεί να είναι εγγενή, να έχουν δηλαδή κληρονομική βάση όπως τα ένστικτα, ή μπορεί να είναι επίκτητα και να καλλιεργούνται κατά τη διαδικασία της αλληλεπίδρασης του ατόμου με το περιβάλλον. Μπορεί να είναι φυσιολογικά, να εξυπηρετούν δηλαδή την ομοιοστατική λειτουργία του οργανισμού, βιολογικά, να εξυπηρετούν την επιβίωση του ατόμου, ή ψυχολογικά, να αναφέρονται δηλαδή σε εσωτερικές καταστάσεις και ανάγκες του ατόμου που σχετίζονται με την προσωπικότητά του, ή με τις συναλλαγές του με το περιβάλλον του.

Ως κίνητρο ορίζεται, κατά την Κωσταρίδου-Ευκλείδη (1998), οτιδήποτε κινεί, ωθεί ή παρασύρει ένα άτομο σε δράση, παρακινώντας το να ενεργήσει κατά συγκεκριμένο τρόπο ή να υιοθετήσει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά. Διάφορες θεωρίες έχουν τονίσει ότι η παρακίνηση μπορεί να πηγάζει από τον ίδιο τον οργανισμό, όταν στερείται κάτι που επιθυμεί, ή από μια τάση ανταπόκρισης προς κάτι που βρίσκεται έξω από αυτόν (Bigge, 2000). Τα κίνητρα δηλαδή, μπορεί να ωθούν το άτομο ενεργώντας από μέσα ή να το έλκουν ενεργώντας απ’ έξω. Ως κίνητρα, επομένως, ορίζονται τόσο οι εσωτερικές αιτίες της συμπεριφοράς όσο και οι εξωτερικές. Ο ρόλος των κινήτρων σ’ αυτή τη διαδικασία είναι ιδιαίτερα σημαντικός, καθώς προσανατολίζουν τη μαθησιακή επιλογή του μαθητή και καθορίζουν τον χρόνο και την ένταση της ενασχόλησής του μ’ αυτή (Ματσαγγούρας,1998).




Η εσωτερική παρακίνηση συντελείται όταν ένα άτομο ασχολείται με μια δραστηριότητα λόγω της ευχαρίστησης και της ικανοποίησης που νιώθει καθώς μαθαίνει και ανακαλύπτει καινούρια πράγματα. Ένας μαθητής/τρια που παρακινείται από εσωτερικά κίνητρα αναλαμβάνει μια δραστηριότητα ως αυτοσκοπό, για την ηθική ικανοποίηση που του παρέχει και τη μάθηση που απορρέει απ’ αυτή. Η εξωτερική παρακίνηση λαμβάνει χώρα όταν η ενασχόληση με μια δραστηριότητα δεν προσφέρει ευχαρίστηση και δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσο για την επίτευξη ενός άλλου.

Η μάθηση είναι ένα φαινόμενο σύνθετο και πολύπλοκο, μια διαδικασία που ενεργοποιείται συνήθως από κάποιο ερέθισμα και ολοκληρώνεται με την πρόσληψη, την επεξεργασία και τη χρήση της πληροφορίας που κατέχει το άτομο (Πόρποδας, 1996). Κατά τον Bruner (στο Κολλιάδης, 1997), είναι το κυριότερο χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει τον άνθρωπο από τα υπόλοιπα όντα, σε σημείο που να θεωρείται ότι «η εξειδίκευση του ανθρώπου ως είδους είναι μια εξειδίκευση της μάθησης».

Ένα από τα βασικά ερωτήματα που απασχολεί τη Γνωστική Ψυχολογία, ιδιαίτερο κλάδο της Ψυχολογίας που ασχολείται με τη γνωστική διαδικασία, είναι το πώς το άτομο μαθαίνει. Θεωρείται ότι η μάθηση είναι το αποτέλεσμα όχι μόνο της επίδρασης κάποιων παραγόντων που κινητοποιούν το άτομο, αλλά και μιας σειράς από σύνθετες και αλληλοσυσχετιζόμενες γνωστικές λειτουργίες.

Όσον αφορά την εκπαιδευτική διαδικασία, η μάθηση είναι συνιστώσα πολλών παραγόντων που την επηρεάζουν και την καθορίζουν. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη την άποψη του Bruner (στο Bigge, 2000) ότι η σχολική εκπαίδευση είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό όργανο του πολιτισμού, με το οποίο αναπτύσσονται και διευρύνονται οι διανοητικές ικανότητες. Ένας εξωτερικά παρακινημένος μαθητής εκτελεί μια δραστηριότητα για να πάρει κάποια αμοιβή ή για να αποφύγει κάποια τιμωρία. Τα εξωτερικά κίνητρα παρέχονται απ’ έξω και πρόκειται, κατά τον Καψάλη (1986), για διάφορες θετικές ή αρνητικές ενισχύσεις που δραστηριοποιούν τον μαθητή ώστε να επιτύχει έναν σκοπό.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου