ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥ
Ηθική ανάπτυξη στην παιδική ηλικία Στο τέλος της προσχολικής ηλικίας, το παιδί έχει εσωτερικεύσει τους βασικούς ηθικούς κώδικες της κοινωνίας και έχει αναπτύξει την ικανότητα να αντιλαμβάνεται τη διάκριση καλού-κακού ( αν και συνήθως με απόλυτο/διχοτομικό τρόπο), να συμμορφώνεται με κανόνες και να βιώνει ενοχή για την παραβίασή τους.
Είναι ακόμα σε θέση να μοιράζεται, να δείχνει ενσυναίσθηση και να παρέχει βοήθεια στους άλλους (αλτρουισμός). Παράλληλα, μπορεί να σκέπτεται για το πώς το αντιλαμβάνονται οι άλλοι, να καταλαβαίνει ότι ένα άτομο μπορεί να νιώθει κάτι και να ενεργεί αντίθετα από αυτό που νιώθει. Έχει τη δυνατότητα να εξαπατά τους άλλους, να χρησιμοποιεί το ψέμα για να επιτύχει έναν σκοπό και δυσκολεύεται κάπως να αντισταθεί σε πειρασμούς (Lightfoot et al., 2009/2014).
Ο Piaget (1932/1965) διαμόρφωσε μια θεωρία σταδίων για την ανάπτυξη της ηθικής συλλογιστικής. Μετά το πρώτο στάδιο, το προηθικό (βρεφονηπιακή ηλικία), στις ηλικίες 3-7 ετών το παιδί διανύει το στάδιο του ηθικού ρεαλισμού ετερόνομης ηθικής με έμφαση στην ισότητα, κατά το οποίο οι κανόνες εκλαμβάνονται ως απόλυτοι και το ηθικά σωστό προσδιορίζεται από την υπακοή.
Στις ηλικίες 8-11 ετών, το στάδιο του ηθικού ρεαλισμού-ετερόνομης ηθικής με έμφαση στη δικαιοσύνη, το παιδί αποκτά αίσθηση του δικαίου, κρίνει με βάση την πρόθεση και τις ανάγκες των άλλων και κατανοεί ότι οι νόμοι είναι σχετικοί.
Τη θεωρία του Piaget επεξέτεινε ο Lawrence Kohlberg (1984), που διατύπωσε τρία στάδια ανάπτυξης της ηθικής συλλογιστικής, με δύο φάσεις το καθένα. Σύμφωνα με αυτόν, από το προσυμβατικό στάδιο της βρεφονηπιακής ηλικίας, στο οποίο το παιδί διέρχεται από τη φάση της εστιασμένης στην υπακοή και την τιμωρία ηθικής συλλογιστικής και κατόπιν από τη φάση της 38 συντελεστικής) ηθικής συλλογιστικής (εστιασμένης στις ανάγκες και τα συμφέροντα, το παιδί περνά στη συμβατική ηθική, που διακρίνεται σε δύο επιμέρους φάσεις: (α) (β) ηθική του καλού παιδιού, κατά την οποία το παιδί έχει ανάγκη να είναι καλό και να ικανοποιεί τις προσδοκίες των άλλων, πιστεύει στον χρυσό κανόνα, επιθυμεί να τηρεί τους κανόνες και δείχνει φροντίδα για τους άλλους, ώστε να το επιδοκιμάζουν· και ηθική του νόμου και της τάξης, κατά την οποία το παιδί πιστεύει ότι ηθικό είναι το νόμιμο και δίνει έμφαση στο χρέος, τον σεβασμό της εξουσίας και τη διατήρηση της έννομης τάξης περισσότερο από την ικανοποίηση των ατομικών αναγκών. BLOOG
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου