ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΉ ΙΑΤΡΙΚΗ
Επιπτώσεις από τις ψυχώσεις
Ένα από τα σταθερά ευρήματα σε αρκετές μελέτες είναι ότι στους σχιζοφρενείς η συνολική θνησιμότητα είναι αυξημένη και η θνησιμότητα από αυτοκτονία σε μεγάλο βαθμό αυξημένη, ιδιαίτερα σε νεαρούς ασθενείς (Mortensen & Juel, 1990). Στους άνδρες σχιζοφρενείς, αλλά όχι στις γυναίκες, η θνησιμότητα από καρκίνο είναι μειωμένη. Στα δύο φύλα είναι αυξημένη η συχνότητα των καρδιαγγειακών παθήσεων λόγω του καπνίσματος, της παχυσαρκίας, του διαβήτη και της υπερλιπιδαιμίας. Θνησιμότητα από γαστρεντερικά, πνευμονικά, ουρογεννητικά προβλήματα και ατυχήματα είναι, επίσης, αυξημένη στους σχιζοφρενείς. Όταν ασθενείς με χρόνια ψυχιατρική πάθηση, όπως διανοητική καθυστέρηση ή σχιζοφρένεια, συμβαίνει να νοσήσουν και από σωματική πάθηση, εισέρχονται σε μια περίοδο με μεγάλους κινδύνους, ακόμη και για τη ζωή τους, διότι αφενός η διάγνωση ενδέχεται να αστοχήσει λόγω της ψυχικής νόσου και αφετέρου η θεραπεία ενδέχεται να απωλέσει την ισχύ της λόγω αδυναμίας των ψυχιατρικών ασθενών να συμμορφωθούν προς το θεραπευτικό πρόγραμμα. Η παραμέληση αυτών των ασθενών και μερικές φορές η πλήρης αδιαφορία για την κατάστασή τους δεν είναι σπάνια φαινόμενα.
Ψυχιατρικά προβλήματα σε ηλικιωμένους πάσχοντες από σωματικές παθήσεις
Περισσότερο του 70% των νοσοκομειακών κλινών στην Ευρώπη καταλαμβάνονται από ηλικιωμένους ασθενείς, αν εξαιρέσει κανείς τα μαιευτικά και τα παιδιατρικά κρεβάτια. Οι ηλικιωμένοι είναι δυνατόν να πάσχουν ταυτοχρόνως από δύο, τρεις ή και περισσότερες παθήσεις, ενώ η συχνότητα της ψυχιατρικής νοσηρότητας σε νοσοκομειακούς ασθενείς άνω των 65 ετών ίσως και να υπερβαίνει το 50% (Williams, 1972. Bergman & Eastham, 1974). Οι ψυχιατρικές διαταραχές που εμφανίζονται στους ηλικιωμένους που πάσχουν από σωματικές παθήσεις διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: στην πρώτη κατηγορία περιλαμβάνονται διαταραχές προκαλούμενες από απλές σωματικές αιτίες ή νοσήματα, στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονται διαταραχές κατά τη μετεγχειρητική περίοδο, και στην τρίτη κατηγορία ψυχιατρικές διαταραχές κατά το χρόνιο νόσημα. Απλές σωματικές αιτίες ή οξέα νοσήματα προκαλούν μια ποικιλία ψυχιατρικών συμπτωμάτων. Για παράδειγμα, δυσφορία και ανησυχία προκαλεί η κατακράτηση ούρων ή η δυσκοιλιότητα, και στις περιπτώσεις που ο ασθενής έχει δυσκολία να κινηθεί ή να περιγράψει το πρόβλημά του, τότε η δυσφορία και η ανησυχία εκδηλώνονται με ποικίλες διαταραχές της συμπεριφοράς, που μπορεί να φθάσουν μέχρι και τη διέγερση. Ο πυρετός είναι δυνατόν να οδηγήσει σε σύγχυση. Αφυδάτωση ή διαταραχές των ηλεκτρολυτών μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση ή ακόμη και ντελίριο. Λοιμώξεις του
αναπνευστικού ή του ουροποιητικού είναι δυνατόν να προκαλέσουν σύγχυση, ντελίριο ή και άλλες διαταραχές της συμπεριφοράς. Οι καρδιακές αρρυθμίες μπορεί να πυροδοτήσουν κρίσεις πανικού. Η συνταγογράφηση ενδέχεται να είναι παράγοντας πρόκλησης ψυχοπαθολογίας. Οι βενζοδιαζεπίνες στους ηλικιωμένους είναι πιθανόν να προκαλέσουν συγχυτικά επεισόδια. Τα διουρητικά και η δακτυλίτιδα μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση, φαινόμενα άνοιας και ντελίριο. Σε περιπτώσεις μεικτής συνταγογράφησης το αποτέλεσμα ενδέχεται να είναι χαοτικό. Ο πολύ συχνός συνδυασμός αντιυπερτασικών, διουρητικών, βενζοδιαζεπινών και υπναγωγών είναι δυνατόν να προκαλέσει μια εικόνα καταστολής, ψυχοκινητικής επιβράδυνσης και φαινομένων κατάθλιψης. Καρδιολογικές παθήσεις ενδέχεται να προκαλέσουν σύγχυση ή ντελίριο. Ο διαβήτης μπορεί να προκαλεί κόπωση, απώλεια βάρους και φαινόμενα που προσομοιάζουν με αυτά της άνοιας. Ο υποθυρεοειδισμός προκαλεί απάθεια, ψυχοκινητική επιβράδυνση και κατάθλιψη. Ο υποπαραθυρεοειδισμός είναι δυνατόν να πυροδοτεί αγχώδεις εκδηλώσεις. Σε ορισμένους καρκίνους, όπως του πνεύμονα και του παγκρέατος, η κατάθλιψη αποτελεί πρόδρομη των κλασικών τους συμπτωμάτων διαταραχή. Η ψυχοκαταπόνηση που υφίστανται οι ηλικιωμένοι ασθενείς από την οικογενειακή και κοινωνική παραμέληση μπορεί να οδηγήσει σε κακή διατροφή και αυτή να συμβάλει στην ανάπτυξη κατάθλιψης.
Στρατηγικές αντιμετώπισης της χρόνιας νόσου
Μολονότι ίσως να μην υπάρχει πραγματική θεραπεία για τη χρόνια νόσο, η πορεία της είναι δυνατόν να επιβραδυνθεί. Με κατάλληλη θεραπεία, δραστήρια αποκατάσταση και σωστή στάση των ασθενών απέναντι στη νόσο τους, πολλοί αποκτούν κάποιες από τις χαμένες λειτουργίες τους και μπορούν να ζήσουν καλύτερη ζωή με αυξημένη ποιότητα.
