Νομιναλισμός (ονοματοκρατία)… ή ρεαλισμός (πραγματοκρατία);;
Έχουν
δύναμη οι λέξεις που λέμε; Τι μας λένε οι Έλληνες φιλόσοφοι;
(Απόδραση στη σφαιρική
διαφορετικότητα και διαφορετική
σφαιρικότητα)
Στην πρώιμη ευρωπαϊκή γραμματεία, εμφανίζονται
έρευνες στο πρόβλημα των σχέσεων αφ ενός
της έννοιας με τη λέξη, και αφ ετέρου της έννοιας με το πράγμα. Η
σημασία των εννοιών τους επόμενους αιώνες έγινε το κεντρικό φιλοσοφικό πρόβλημα
και όλα τα άλλα προβλήματα ταξινομήθηκαν βασει αυτού. Ο Νομιναλισμός σαν
φιλοσοφική θεωρία αρνείται την αντικειμενική ύπαρξη των γενικών εννοιών. (Δηλαδή
πίσω απτο το όνομα δεν υπάρχει τίποτα άλλο).Ισχυρίζεται ότι οι ιδέες δεν υπάρχουν
στην πραγματικότητα, αλλά μόνο στη νόηση, και διατείνεται ότι τα είδη και τα γένη
είναι υποκειμενικά πλάσματα του πνεύματος. Γεννήθηκε από τα ψήγματα της
Αριστοτελικής λογικής, από το σύγκραμα <κατηγοριαι>. Η βασική του θέση διατυπώθηκε
από τους Αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους οι οποίοι επέκριναν τη θεωρία των ιδεών
του Πλάτωνα. Τα επιχειρήματα του νομιναλισμού χρησιμοποιήθηκαν στην οντολογία
και τη γνωσιολογία του γαλλικού υλισμού.
Αντίθετα ο ρεαλισμός παραδέχεται την
έξω από τη συνείδησή μας πραγματικότητα, την οποία ερμηνεύει είτε σαν
πραγματικότητα ιδεατών όντων, είτε σαν αντικείμενο
γνώσης, ανεξάρτητα από το υποκείμενο .Ισχυρίζεται ότι οι γενικές έννοιες υπάρχουν
στην πραγματικότητα και ανεξάρτητα απτη συνείδησή μας
Στη πλούσια σε αποχρώσεις θεωρία του ρεαλισμού
,ξεχωρίζουν κυρίως 2 είδη του. Ο ακραίος ρεαλισμός, και ο μετριοπαθής
ρεαλισμός.
Ο ρεαλισμός του 20 αιώνα ,οικοδομεί
τη μεταφυσική σε σύνδεση με την επιστήμη. Με τον τρόπο αυτό ανοίγει ο δρόμος
για τη συνένωση της ρεαλιστικής φιλοσοφίας ,με τη θρησκευτική κοσμοαντίληψη.
Η θεωρία των Ιδεών του Πλάτωνα, παραδέχεται
ότι δίπλα στον κόσμο των αισθητών πραγμάτων (όχι αληθινό) υπάρχει ο αληθινός
κόσμος των ειδών (Ιδεών) που είναι απρόσιτος στις αισθήσεις μας, και φτάνουμε
με το νου.Εκτός απτο αληθινό ζώο, υπάρχει η ιδέα του ζώου, και εκτός απτο
πραγματικό αντικείμενο η ιδέα του αντικειμένου .Σύμφωνα με την πλατωνική θεωρία
οι ιδέες
είναι αιώνιες και τα πράγματα διαβατικά περα από το χωρο και το χρόνο. Η
θεωρία των Ιδεών στέκεται η καταπιπτει στην αθανασία της ψυχής. Ερμηνεύει τη μάθηση
σε τούτο τον κόσμο, ως διαδικασία αναμνησης.Λέει ότι ξαναθυμόμαστε τι είχαμε γνωρίσει κάποτε, αλλά το ξεχάσαμε γιατί
η ψυχή μας ..μιάνθηκε.. απτο υλικό μας σώμα.
Η φιλοσοφία του Αριστοτέλη πιστεύει
ότι ο κόσμος είναι απόλυτα πραγματικός, και ότι η πραγματικότητα έγκειται στη μορφή,
στην οποία οι Ελληνες περικλείουν και τη λειτουργία. Το κλασικό πρόβλημα των γενικών εννοιών (τα καθόλου-λέγονται οι
έννοιες-) μπορούν να καθορίσουν ένα αφηρημένο όρο ο οποίος τοποθετείται
σε συγκεκριμένα πράγματα.Ο Μαρσιάνο Καπέλα διατυπώνει την άποψη ότι ένα όνομα συγκεφαλαιώνει
πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Ο Ορισμός του Βοήθιου όμως, είναι ότι η λεξη
είναι κίνηση του αέρα που παράγει η γλώσσα.
Ο Ακινάτης (με τον θωμισμό του) δέχεται τον αριστοτελικό
υλομορφισμο.(υλη-μορφή)
Αντίθετα ο νομιναλιστής
Οκκαμ ,προσπάθησε να επιφέρει μια
ανατροπή των ρεαλισμών της εποχής του, λέγοντας ότι ο ρεαλισμός είναι παρανοήσεις
και εσφαλμένες ερμηνείες της αριστοτελικής μεταφυσικής
Η προσπάθεια εύρεσης
της χρυσής τομής μεταξύ νομιναλισμού και ρεαλισμού εκπροσωπείται αποτον Ιωάννη
Σκωτο Εριγένη, ο οποίος υποστηρίζει ότι από τη μια άποψη ο ανθρώπινος νους δημιουργεί μεν τις καθολικές
έννοιες , αλλά για να περιγράψει τα όντα, που υπαρχουν και κατ αυτόν είναι
μόνο οι άνθρωποι. Όχι ζώα ή φυτά…
W.K.C. GUTHRIE Έλληνες Φιλόσοφοι Παπαδήμα Αθηνα 1990
W.WINDEL.BAND-H-HEMSOETH Εγχειρίδιο
Ιστορίας της Φιλοσοφίας Τομ. Β Μορφωτικό
Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας Αθήνα 1995
Για όσες κυρίες και όσους κυρίους θέλουν να ασχοληθούν
περισσότερο. Ο Βιτγκενστάιν περιγράφει ως ένα σύνολο από γλωσσικά παιχνίδια,
μέσα από τα οποία οι λέξεις που απαρτίζουν τη γλώσσα λειτουργούν και αποκτούν
νόημα.
Οι αμιγώς μεταφυσικοί πιστεύουν, και προσπαθούν με
πειράματα να αποδείξουν, (αδρομερώς) ότι οι λέξεις με τις δονήσεις τους και
τους κραδασμούς τους, έχουν βαρύτητα και
σαν ήχοι, και σύμφωνα με τον νόμο της
έλξης μαγνητίζουν αυτά που ακούγονται!!
