Αποσπάσματα από καθηγητή Στάμο Παπαστάμου, εγχειρίδιο κοινωνικής
ψυχολογίας.(Οδυσσέας.Αθήνα 1993)
Τι είναι κοινωνική Εξάρτηση
Το λειτουργικό μοντέλο θεωρεί πως η εξάρτηση είναι ένας απτους
περισσότερο καθοριστικούς παράγοντες των διαδικασιών κοινωνικής επιρροής .Η κοινωνική επιρροή ανταποκρίνεται δηλαδή
στην ανάγκη που έχει κάθε άτομο για τους άλλους,αναγκη που εκφράζεται με χίλιους
δυο τροπους.Αναγκη <κοινωνικής
έγκρισης>που οδηγει στην προσάρτηση , αλλά και στη βελτίωση της
εικόνας που έχουμε για τον εαυτό μας.Αναγκη <κοινωνικής υποστήριξης>
κυρίως όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση αβεβαιότητας ,αμφιβολίας ως προς την
πιστότητα των αισθήσεων μας, έλλειψη εμπιστοσύνης στις ικανότητες μας και στην κρίση
μας. Η εξάρτηση κατέχει μια κεντρική θέση στο πορτραίτο που κάνουν οι οπαδοί
του κομφορμισμού, πορτραίτο που πρέπει να ομολογήσουμε ότι δεν είναι ιδιαίτερα κολακευτικό.Ο
I.D Steiner γράφει.
Οι κομφορμιστές χαρακτηρίζονται απτο ευσυνείδητο ,συνεργάσιμο,
υπομονετικό ,ειλικρινές και ευέλικτο πνεύμα τους στα πλαίσια της κοινωνικής
ζωής. Το άτομο που συμμορφώνεται κοινωνικά είναι μετρημένο, προσεκτικό, υπάκουο,
και πανω από όλα δίνει τεράστια σημασία στη γνώμη των άλλων .Οι κομφορμιστές
είναι κατώτεροι στο διανοητικό επίπεδο, το ίδιο όπως είναι και λιγότερο σίγουροι
για τον εαυτο τους, έχουν μικρότερη νευρική αντοχή, είναι λιγότερο εξωστρεφείς ,λιγότερο ρεαλιστές, και
με περιορισμένες θεωρητικές ικανότητες.
(Steiner, 1966.)
Έχουμε να κάνουμε με ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον οξύμωρο σχημα, γιατί παρά
το γεγονός ότι η κοινωνική συμμόρφωση θεωρείται αναγκαία (απτο λειτουργικό
μοντέλο στις κοινωνικές ομαδες)οσοι επιδεικνύουν μια τέτοια συμπεριφορά δε χαίρουν
ιδιαίτερα εκτίμησης , ούτε απτους συνάνθρωπους τους, αλλά ουτε απτους κοινωνικούς
ψυχολόγους. Αντίθετα ο αντικομφορμισμός, θεωρείται θετικότερος, ένδειξη ελιτίστικης
συμπεριφοράς, και πολλές φορές παράδειγμα προς μίμηση. Ο E.P γράφει για τους αντικομφορμιστές
Έχουν σε πολύ ψηλό βαθμό εμπιστοσύνη στις αντιλήψεις τους.Νοιώθουν
ισχυρότεροι από τους άλλους..
Εξαλείφεται η αβεβαιότητα;;;
Η σταθερότητα των αξιών ,είναι η μόνη που μπορεί ν ανταπεξέλθει στην
αβεβαιότητα του φυσικού κόσμου .Όσο περισσότερο αμφιβάλλει το άτομο για τις γνώμες
και τις εκτιμήσεις του, τόσο περισσότερο είναι ευάλωτο στις πιέσεις της
κοινωνικής επιρροής . Τα πειραματικά ευρήματα διαψεύδουν την εντύπωση ότι η
κοινωνική συμμόρφωση ανταποκρίνεται στην ανάγκη αναζήτηση της βεβαιότητας. Όπως
τονίζει ο διος ο Asch στο πειραματικό του υλικό, μπορεί κάποιος να συμφωνεί με κάτι που είναι λάθος.///////
Δικό μου. Το θέμα είναι πώς, μέσα σε ποιο οικογενειακό περιβάλλον, μέσα
σε ποια κοινωνία, με τι αναζητήσεις και ερωτήματα ,πόσο συνειδητά έχουν δημιουργηθεί
στο άτομο οι αξίες, ώστε να είναι μεν σε
σταθερά καλούπια, αλλά παράλληλα, να υπάρχει πρόοδος και εξέλιξη!
