ΕΧΟΥΝ ΔΥΝΑΜΗ ΟΙ ΛΕΞΕΙΣ ΠΟΥ ΛΕΜΕ;

Έχουν  δύναμη οι λέξεις που λέμε; Τι μας λένε οι Έλληνες φιλόσοφοι;

Νομιναλισμός (ονοματοκρατία)… ή  ρεαλισμός (πραγματοκρατία);;

                                                                                                        

Στην πρώιμη ευρωπαϊκή γραμματεία, εμφανίζονται έρευνες στο πρόβλημα των σχέσεων αφ ενός  της έννοιας με τη λέξη, και αφ ετέρου της έννοιας με το πράγμα. Η σημασία των εννοιών τους επόμενους αιώνες έγινε το κεντρικό φιλοσοφικό πρόβλημα και όλα τα άλλα προβλήματα ταξινομήθηκαν βασει αυτού. Ο Νομιναλισμός σαν φιλοσοφική θεωρία αρνείται την αντικειμενική ύπαρξη των γενικών εννοιών. (Δηλαδή πίσω απτο το όνομα δεν υπάρχει τίποτα άλλο).Ισχυρίζεται ότι οι ιδέες δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα, αλλά μόνο στη νόηση, και διατείνεται ότι τα είδη και τα γένη είναι υποκειμενικά πλάσματα του πνεύματος. Γεννήθηκε από τα ψήγματα της Αριστοτελικής λογικής, από το σύγκραμα <κατηγοριαι>. Η βασική του θέση διατυπώθηκε από τους Αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους οι οποίοι επέκριναν τη θεωρία των ιδεών του Πλάτωνα. Τα επιχειρήματα του νομιναλισμού χρησιμοποιήθηκαν στην οντολογία και τη γνωσιολογία του γαλλικού υλισμού.

Αντίθετα ο ρεαλισμός παραδέχεται την έξω από τη συνείδησή μας πραγματικότητα, την οποία ερμηνεύει είτε σαν πραγματικότητα  ιδεατών όντων, είτε σαν αντικείμενο γνώσης, ανεξάρτητα από το υποκείμενο .Ισχυρίζεται ότι οι γενικές έννοιες υπάρχουν στην πραγματικότητα και ανεξάρτητα απτη συνείδησή μας

Στη πλούσια σε αποχρώσεις θεωρία του ρεαλισμού ,ξεχωρίζουν κυρίως 2 είδη του. Ο ακραίος ρεαλισμός, και ο μετριοπαθής ρεαλισμός.

Ο ρεαλισμός του 20 αιώνα ,οικοδομεί τη μεταφυσική σε σύνδεση με την επιστήμη. Με τον τρόπο αυτό ανοίγει ο δρόμος για τη συνένωση της ρεαλιστικής φιλοσοφίας ,με τη θρησκευτική κοσμοαντίληψη.

Η θεωρία των Ιδεών του Πλάτωνα, παραδέχεται ότι δίπλα στον κόσμο των αισθητών πραγμάτων (όχι αληθινό) υπάρχει ο αληθινός κόσμος των ειδών (Ιδεών) που είναι απρόσιτος στις αισθήσεις μας, και φτάνουμε με το νου.Εκτός απτο αληθινό ζώο, υπάρχει η ιδέα του ζώου, και εκτός απτο πραγματικό αντικείμενο η ιδέα του αντικειμένου .Σύμφωνα με την πλατωνική θεωρία οι  ιδέες  είναι αιώνιες και τα πράγματα διαβατικά περα από το χωρο και το χρόνο. Η θεωρία των Ιδεών στέκεται η καταπιπτει στην αθανασία της ψυχής. Ερμηνεύει τη μάθηση σε τούτο τον κόσμο, ως διαδικασία αναμνησης.Λέει ότι ξαναθυμόμαστε τι  είχαμε γνωρίσει κάποτε, αλλά το ξεχάσαμε γιατί η ψυχή μας ..μιάνθηκε.. απτο υλικό μας σώμα.

Η φιλοσοφία του Αριστοτέλη πιστεύει ότι ο κόσμος είναι απόλυτα πραγματικός, και ότι η πραγματικότητα έγκειται στη μορφή, στην οποία οι Ελληνες περικλείουν και τη λειτουργία. Το κλασικό πρόβλημα  των γενικών εννοιών (τα καθόλου-λέγονται οι έννοιες-)  μπορούν  να καθορίσουν ένα αφηρημένο όρο ο οποίος τοποθετείται σε συγκεκριμένα πράγματα.Ο Μαρσιάνο Καπέλα διατυπώνει την άποψη ότι ένα όνομα συγκεφαλαιώνει πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Ο Ορισμός του Βοήθιου όμως, είναι ότι η λεξη είναι κίνηση του αέρα που παράγει η γλώσσα.

Ο Ακινάτης  (με τον θωμισμό του) δέχεται τον αριστοτελικό υλομορφισμο.(υλη-μορφή)

Αντίθετα ο νομιναλιστής Οκκαμ ,προσπάθησε  να επιφέρει μια ανατροπή των ρεαλισμών της εποχής του, λέγοντας ότι ο ρεαλισμός είναι παρανοήσεις και εσφαλμένες ερμηνείες της αριστοτελικής  μεταφυσικής

Η προσπάθεια εύρεσης της χρυσής τομής μεταξύ νομιναλισμού και ρεαλισμού εκπροσωπείται αποτον Ιωάννη Σκωτο Εριγένη, ο οποίος υποστηρίζει ότι από τη μια άποψη  ο ανθρώπινος νους δημιουργεί μεν τις καθολικές έννοιες , αλλά για να περιγράψει τα όντα, που υπαρχουν και κατ αυτόν  είναι  μόνο οι άνθρωποι. Όχι ζώα ή φυτά…

W.K.C. GUTHRIE  Έλληνες Φιλόσοφοι Παπαδήμα Αθηνα 1990

W.WINDEL.BAND-H-HEMSOETH Εγχειρίδιο Ιστορίας  της Φιλοσοφίας Τομ. Β Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας Αθήνα 1995

 

Για όσες κυρίες  και όσους κυρίους θέλουν να ασχοληθούν περισσότερο. Ο Βιτγκενστάιν περιγράφει ως ένα σύνολο από γλωσσικά παιχνίδια, μέσα από τα οποία οι λέξεις που απαρτίζουν τη γλώσσα λειτουργούν και αποκτούν νόημα.

 

 

Οι αμιγώς  μεταφυσικοί πιστεύουν, και προσπαθούν με πειράματα να αποδείξουν, (αδρομερώς το αναφερω) ότι οι λέξεις με τις δονήσεις τους και τους κραδασμούς τους,  έχουν βαρύτητα και σαν ήχοι,  και σύμφωνα με τον νόμο της έλξης  μαγνητίζουν αυτά που ακούγονται!! (…πιστεύω με πολλά συνοδευτικά πιο βαθιά )

 

 

 

ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ;;;;;

Εσύ…. φοβάσαι, η ντρέπεσαι να πεις τη λέξη καπιταλισμός;; Γιατί;;

 

Ο Μαρξ, ο οποίος έλεγε ότι ΔΕΝ είναι μαρξιστής, και η θεωρία του οποίου απέτυχε παγκοσμίως, είχε ένα <αντίπαλο δέος>. Τον Μαξ Βέμπερ, ο οποίος διατείνεται πως η βασική επιδίωξη του στη μελέτη για την προτεσταντική ηθική, (ΠΗ) είναι να συμβάλλει στην κατανόηση του τρόπου, με τον οποίο οι ιδέες επέδρασαν στην ιστορία.

 

Τον Μαξ Βέμπερ τον απασχολούσε το βασικό πρόβλημα σχετικά με τη συσσώρευση κεφαλαίου που δεν μπορεί να εξηγηθεί με καθαρά οικονομικούς όρους.Τον απασχόλησε επίσης το σχετικό ερώτημα τι προκαλούσε τους ανθρώπους  να έχουν στόχο να συγκεντρώνουν τον πλούτο και να τον ξοδεύουν. Σαν  απάντηση εδώ κατασταλάζει στο ότι η αντίληψη αυτή πηγάζει απτις ιδεολογίες τους, σύμφωνα με τις οποίες έχει δημιουργηθεί η ψυχολογία τους και όχι από τις παραγωγικές δυνάμεις . ( Αντίθετα απτον Μαρξ που μιλαει συνέχεια για παραγωγή)  Ο Βέμπερ εστιάζει στο ότι οι υπαρξιακές αγωνίες των προτεσταντών διαμόρφωσαν ένα καπιταλιστικό ηθος.Η κοσμοθεωρία αυτή είχε ως συνέπεια τις καταδίκες των επίγειων απολαύσεων και την εξύμνηση της εργατικότητας.

Η θέση του Βεμπερ για την προτεσταντική ηθική της εργασίας θεωρήθηκε ως απάντηση στον Μαρξισμό. Τη θέση του Μαρξ τη θεωρούσε λανθασμένη ,γιατί ο Μαρξ δεν μπορούσε να αναδείξει κάτι το  ιδιαίτερο στο κάθε άτομο, αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει, και το οποίο ο Βέμπερ το θεωρεί ως βασικό αντικείμενο της κοινωνιολογίας. Με βάση αυτή την αρχη αναλύει τη μοναδικότητα του δυτικού καπιταλισμού .Η όλη του μεθοδολογική προσέγγιση  έχει ονομαστεί προσέγγιση αποκλίνουσας περίπτωσης.

Εύλογα δημιουργήθηκε το ερώτημα. Αν ο καπιταλισμός υπήρχε και σε άλλα μέρη του κόσμου, γιατί μόνο στη δύση έλαβε τη σύγχρονη μορφή του;Ο Βέμπερ επεδίωξε να θεμελιώσει την ΠΗ με τη μελέτη των παγκόσμιων θρησκειών. Επέκτεινε  την εμπειρική διαπίστωση ότι τα πράγματα εξελίχτηκαν διαφορετικά στην Ευρώπη, από ότι στον υπόλοιπο κόσμο. Μέσα απ αυτή την αναζήτηση έδωσε την απάντηση ότι μέσα από το κοινωνικό και οικονομικό σύστημα , τα μέρη αμοιβαία επηρεάζονται και  μεταβάλλονται. Αυτό διαδραμάτισε και διαδραματίζει ένα ρόλο στη ζωή του καθενός χωριστά, και όλων των ατόμων μαζί.

Θέτοντας το ερώτημα τι είναι ο καπιταλισμός, καταστάλαξε ότι ο καπιταλισμός δεν είναι η αναζήτηση του κέρδους. Αν και στη καθημερινη μας ζωή τον ταυτίζουμε με το χρημα.Για τον Βέμπερ όμως αυτό δεν είναι η ουσία του καπιταλισμού.

Ο Βεμπερ υποστηρίζει ότι η Δύση ανέπτυξε ένα καπιταλισμό σε τύπους, μορφές και κατευθύνσεις, που δεν υπήρχαν πουθενά αλλού .Θεωρεί ότι υπήρχαν πολλές μορφές καπιταλισμού. Διαφοροποιεί τη σύγχρονη μορφή του καπιταλισμού στη Δύση, από τις άλλες μορφές για τις οποίες παραδέχεται ότι υπάρχει μια εκλογίκευση του κεφαλαίου. Η εκλογίκευση αυτή εξαρτάται από τους πιο σημαντικούς τεχνικούς παράγοντες, ζήτημα στο οποίο συμφωνεί με τον Μαρξ.

Βλέπει ως αναγκαία την ακολουθία μερικών συνθηκών βάση των οποίων είναι η ελεύθερη εργασία ,την οποία θεωρεί βασικό συστατικό της κοινωνίας, καθώς και την επιστήμη και την τεχνολογία οι οποίες συνυφάνθηκαν με τον καπιταλισμό και ανεπτύχθησαν.

Ως θεμέλιο λίθο της σύγχρονης μορφής του καπιταλισμού ορίζει την οργάνωση της εργασίας. Άλλος παράγων για τον Βέμπερ είναι η οργάνωση της επιχείρησης που προσανατολίζεται από την αγορα..Ο Βέμπερ υποστηρίζει ότι μόνο σ αυτή τη βάση είναι δυνατή η ανάπτυξη της επιχείρησης, οσο και ο νομικός διαχωρισμός της ιδιοκτησίας.

Ο Βέμπερ αντιλαμβάνεται την εργαλείακή πραξη η οποία για να επιτυχει τον σκοπό επιλέγει τα κατάλληλα μεσα.Η έννοια του εξορθολογισμου αποτελεί για το Βεμπερ το κλειδί για την ανάλυση του σύγχρονου καπιταλισμού.. Αναφέρεται στην αυξανόμενη κυριαρχία του ανθρώπου στο φυσικό και το κοινωνικό του περιβαλλον.Κατα τον Βέμπερ , οι επιχειρηματίες καπιταλιστές και μάνατζερς αλλά και τεχνικοί στη βιομηχανία και στο εμποριο ηταν προτεστάντες. (εξ ου και το όνομα)

Χαρακτηρίζει  τον Μαρξισμό ως αφελή ιστορικό υλισμό, και  τονίζει ότι οι  κοινωνικές διεργασίες είναι πανω από  ολες τις υπόλοιπες

Τι εννοεί όμως με τον όρο σύγχρονο καπιταλισμό ο Βέμπερ; Είναι αυτό που ορίζει ως παραδοσιοκρατία, δηλαδή τη θεωρία να έχει κάποιος ότι του χρειάζεται

Στο τρίτο κεφάλαιο ο Βέμπερ επιχειρεί να εντοπίσει την ιδιαίτερη σημασία του επαγγέλματος (μεταρυθμιση.Λουθηρος 16 αιωνας)Για τον προτεστάντη Λούθηρο η εργασία ήταν αποστολή και κάλεσμα από τον Θεό

Η ΠΗ του Βέμπερ επέδρασε στην κοινωνική κατάσταση ερμηνεύοντας την εξέλιξη του καπιταλισμού. Με την κοσμοθεωρία του έδειξε ότι ο πολιτισμός ακολουθει μια διαδικασία που από-μυθοποιεί κ ερμηνεύει τον κόσμο, και  εισχωρεί βαθύτερα στην ανθρώπινη συμπεριφορά!!****

 

Βασική σταχυολόγηση, για έναυσμα, προς περαιτέρω διερεύνηση  απο

 

Max Weber η προτεστανική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού Guteberg 2000

 

Max Weber Βασικες έννοιες Κοινωνιολογίας Κυπραιος Κενταυρος 1983