ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ;;;;;

Εσύ…. φοβάσαι, η ντρέπεσαι να πεις τη λέξη καπιταλισμός;; Γιατί;;

 

Ο Μαρξ, ο οποίος έλεγε ότι ΔΕΝ είναι μαρξιστής, και η θεωρία του οποίου απέτυχε παγκοσμίως, είχε ένα <αντίπαλο δέος>. Τον Μαξ Βέμπερ, ο οποίος διατείνεται πως η βασική επιδίωξη του στη μελέτη για την προτεσταντική ηθική, (ΠΗ) είναι να συμβάλλει στην κατανόηση του τρόπου, με τον οποίο οι ιδέες επέδρασαν στην ιστορία.

 

Τον Μαξ Βέμπερ τον απασχολούσε το βασικό πρόβλημα σχετικά με τη συσσώρευση κεφαλαίου που δεν μπορεί να εξηγηθεί με καθαρά οικονομικούς όρους.Τον απασχόλησε επίσης το σχετικό ερώτημα τι προκαλούσε τους ανθρώπους  να έχουν στόχο να συγκεντρώνουν τον πλούτο και να τον ξοδεύουν. Σαν  απάντηση εδώ κατασταλάζει στο ότι η αντίληψη αυτή πηγάζει απτις ιδεολογίες τους, σύμφωνα με τις οποίες έχει δημιουργηθεί η ψυχολογία τους και όχι από τις παραγωγικές δυνάμεις . ( Αντίθετα απτον Μαρξ που μιλαει συνέχεια για παραγωγή)  Ο Βέμπερ εστιάζει στο ότι οι υπαρξιακές αγωνίες των προτεσταντών διαμόρφωσαν ένα καπιταλιστικό ηθος.Η κοσμοθεωρία αυτή είχε ως συνέπεια τις καταδίκες των επίγειων απολαύσεων και την εξύμνηση της εργατικότητας.

Η θέση του Βεμπερ για την προτεσταντική ηθική της εργασίας θεωρήθηκε ως απάντηση στον Μαρξισμό. Τη θέση του Μαρξ τη θεωρούσε λανθασμένη ,γιατί ο Μαρξ δεν μπορούσε να αναδείξει κάτι το  ιδιαίτερο στο κάθε άτομο, αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει, και το οποίο ο Βέμπερ το θεωρεί ως βασικό αντικείμενο της κοινωνιολογίας. Με βάση αυτή την αρχη αναλύει τη μοναδικότητα του δυτικού καπιταλισμού .Η όλη του μεθοδολογική προσέγγιση  έχει ονομαστεί προσέγγιση αποκλίνουσας περίπτωσης.

Εύλογα δημιουργήθηκε το ερώτημα. Αν ο καπιταλισμός υπήρχε και σε άλλα μέρη του κόσμου, γιατί μόνο στη δύση έλαβε τη σύγχρονη μορφή του;Ο Βέμπερ επεδίωξε να θεμελιώσει την ΠΗ με τη μελέτη των παγκόσμιων θρησκειών. Επέκτεινε  την εμπειρική διαπίστωση ότι τα πράγματα εξελίχτηκαν διαφορετικά στην Ευρώπη, από ότι στον υπόλοιπο κόσμο. Μέσα απ αυτή την αναζήτηση έδωσε την απάντηση ότι μέσα από το κοινωνικό και οικονομικό σύστημα , τα μέρη αμοιβαία επηρεάζονται και  μεταβάλλονται. Αυτό διαδραμάτισε και διαδραματίζει ένα ρόλο στη ζωή του καθενός χωριστά, και όλων των ατόμων μαζί.

Θέτοντας το ερώτημα τι είναι ο καπιταλισμός, καταστάλαξε ότι ο καπιταλισμός δεν είναι η αναζήτηση του κέρδους. Αν και στη καθημερινη μας ζωή τον ταυτίζουμε με το χρημα.Για τον Βέμπερ όμως αυτό δεν είναι η ουσία του καπιταλισμού.

Ο Βεμπερ υποστηρίζει ότι η Δύση ανέπτυξε ένα καπιταλισμό σε τύπους, μορφές και κατευθύνσεις, που δεν υπήρχαν πουθενά αλλού .Θεωρεί ότι υπήρχαν πολλές μορφές καπιταλισμού. Διαφοροποιεί τη σύγχρονη μορφή του καπιταλισμού στη Δύση, από τις άλλες μορφές για τις οποίες παραδέχεται ότι υπάρχει μια εκλογίκευση του κεφαλαίου. Η εκλογίκευση αυτή εξαρτάται από τους πιο σημαντικούς τεχνικούς παράγοντες, ζήτημα στο οποίο συμφωνεί με τον Μαρξ.

Βλέπει ως αναγκαία την ακολουθία μερικών συνθηκών βάση των οποίων είναι η ελεύθερη εργασία ,την οποία θεωρεί βασικό συστατικό της κοινωνίας, καθώς και την επιστήμη και την τεχνολογία οι οποίες συνυφάνθηκαν με τον καπιταλισμό και ανεπτύχθησαν.

Ως θεμέλιο λίθο της σύγχρονης μορφής του καπιταλισμού ορίζει την οργάνωση της εργασίας. Άλλος παράγων για τον Βέμπερ είναι η οργάνωση της επιχείρησης που προσανατολίζεται από την αγορα..Ο Βέμπερ υποστηρίζει ότι μόνο σ αυτή τη βάση είναι δυνατή η ανάπτυξη της επιχείρησης, οσο και ο νομικός διαχωρισμός της ιδιοκτησίας.

Ο Βέμπερ αντιλαμβάνεται την εργαλείακή πραξη η οποία για να επιτυχει τον σκοπό επιλέγει τα κατάλληλα μεσα.Η έννοια του εξορθολογισμου αποτελεί για το Βεμπερ το κλειδί για την ανάλυση του σύγχρονου καπιταλισμού.. Αναφέρεται στην αυξανόμενη κυριαρχία του ανθρώπου στο φυσικό και το κοινωνικό του περιβαλλον.Κατα τον Βέμπερ , οι επιχειρηματίες καπιταλιστές και μάνατζερς αλλά και τεχνικοί στη βιομηχανία και στο εμποριο ηταν προτεστάντες. (εξ ου και το όνομα)

Χαρακτηρίζει  τον Μαρξισμό ως αφελή ιστορικό υλισμό, και  τονίζει ότι οι  κοινωνικές διεργασίες είναι πανω από  ολες τις υπόλοιπες

Τι εννοεί όμως με τον όρο σύγχρονο καπιταλισμό ο Βέμπερ; Είναι αυτό που ορίζει ως παραδοσιοκρατία, δηλαδή τη θεωρία να έχει κάποιος ότι του χρειάζεται

Στο τρίτο κεφάλαιο ο Βέμπερ επιχειρεί να εντοπίσει την ιδιαίτερη σημασία του επαγγέλματος (μεταρυθμιση.Λουθηρος 16 αιωνας)Για τον προτεστάντη Λούθηρο η εργασία ήταν αποστολή και κάλεσμα από τον Θεό

Η ΠΗ του Βέμπερ επέδρασε στην κοινωνική κατάσταση ερμηνεύοντας την εξέλιξη του καπιταλισμού. Με την κοσμοθεωρία του έδειξε ότι ο πολιτισμός ακολουθει μια διαδικασία που από-μυθοποιεί κ ερμηνεύει τον κόσμο, και  εισχωρεί βαθύτερα στην ανθρώπινη συμπεριφορά!!****

 

Βασική σταχυολόγηση, για έναυσμα, προς περαιτέρω διερεύνηση  απο

 

Max Weber η προτεστανική ηθική και το πνεύμα του καπιταλισμού Guteberg 2000

 

Max Weber Βασικες έννοιες Κοινωνιολογίας Κυπραιος Κενταυρος 1983