ΑΠΟΙΚΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΙ!

Νέα αποικιοκρατία και θεωρίες εξάρτησης

 Ήδη από τη  δεκαετία του 1960, οι  νεομαρξιστές μελετητές  υποστήριξαν ότι  η από-αποικιοποίηση είχε χαρακτήρα τυπικό  και ότι στην πραγματικότητα  τα θεωρητικά ανεξάρτητα κράτη παρέμεναν στενά εξαρτημένα  από τις ευρωπαϊκές μητροπόλεις και από τη Δύση γενικά. Αυτοί οι στοχαστές συχνά εναπόθεταν τις ελπίδες  τους στην επικράτηση εντός σοσιαλιστικού μοντέλου πολιτικής, κοινωνικής, και οικονομικής οργάνωσης, άλλοτε αναγνωρίζοντας, και άλλοτε παραγνωρίζοντας τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της  πολιτικής.

Οι νεομαρξιστές θεωρητικοί  υποστήριξαν γενικά ότι στη διάρκεια της νεότερης εξέλιξής του, ο καπιταλισμός ανέπτυξε μια σειρά θεσμικών και οικονομικών μεθόδων, οι οποίες μπορούσαν να αποκαταστήσουν  την επίσημη  πολιτική κυριαρχία  των δυτικών κρατών στον Τρίτο Κόσμο. Διάφοροι μελετητές όμως , όπως ο Κέμπ επεσήμαναν  ότι η από –αποικιοποιηση υπηρξε μια αλλαγή τακτικής, όχι όμως  στρατηγικής του καπιταλισμού. Για τον  Κουάμε  Νκρουμα τον πολιτικό ηγέτη της  Γκάνα και εξέχοντα νεομαρξιστή στοχαστή, η νέα αποικιοκρατία  αποτελεί το υψηλότερο στάδιο λαών  μέσω  ασύμμετρων εμπορικών σχέσεων, εξαγωγής κεφαλαίου και δανεισμού  απτή   Δύση με επιβαρυντικούς όρους. ..Οικονομολόγοι και κοινωνιολόγοι , Ευρωπαίοι και μη, επιστήμονες  όπως  ο Φρανκ, ο Εμμανουέλ, ο Ζαλέ, η ο ο Αμίν τη δεκαετία του 1970 έκαναν λόγο για δομική υπανάπτυξη, για φαύλο κύκλο ανάπτυξης των χωρών του Τρίτου Κόσμου με τη μεσολάβηση πολυεθνικών εταιριών, γιγαντιαίων επενδύσεων δυτικού ιδιωτικού κεφαλαίου με επαχθεις όρους , οικονομικής βοήθειας των ανεπτυγμένων προς  τις ευφημιστικά επονομαζόμενες <υπο αναπτυξη> χώρες (με αποτέλεσμα την υπερ χρεώσή τους) και ιδιοτελούς συνεργασίας

ντόπιων ελίτ με τη Δύση. Σε αυτό το πνεύμα  η εξωτερική πολιτική των παλιών αποικιών καθορίζεται ουσιαστικά από την πρώην μητρόπολη η και από τη δύναμη εκείνη η οποία έχει πάρει τη θέση της. (π.χ. τις ΗΠΑ)  Φυσικά όλες οι πρώην αποικίες δεν βρίσκονται στην ίδια οικονομική θεση .Ας θυμηθούμε τις περιπτώσεις του Χογκ Κογκ η των διαφόρων αραβικών εμιράτων χωρών οι οποίες χάρη στη μεταφορά στο έδαφός τους δυτικών επιχειρήσεων στη σταθερή εκβιομηχάνιση ή στα κοιτάσματα πετρελαίου ,παρουσιάζουν σημαντική οικονομική ανάπτυξη, γεγονός που δεν εξασφαλίζει απαραίτητα υψηλό βιοτικό επίπεδο στο σύνολο του πληθυσμού. Η σημερινή Ευρώπη περισσότερο από ποτέ βρίσκεται ενταγμένη σε ένα παγκόσμιο σύστημα. Το νεομαρξιστικό  σχήμα  αναφέρει  ότι βρίσκεται στο κέντρο αυτού του συστήματος, ότι κινεί νήματα, όμως σε επίπεδο διεθνών πολιτικών και οικονομικών αποφάσεων μοιάζει να βρίσκεται στην περιφέρεια. Η πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ είναι αδιαμφισβήτητη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις-και μάλιστα οι πάλαι ποτέ αποικιακές δυνάμεις-δε διαθέτουν σημαντικά μέσα διπλωματικής, οικονομικής, και πολιτισμικής επιρροής.

(.Μ. Παπαθανασίου.Ειδικά θέματα ευρωπαϊκού πολιτισμού. Τόμος Γ .Αποικίες και ανταγωνισμοί. Πάτρα 2001)