ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΔΩΡΕΕΣ ΜΕΓΑΛΕΣ ΣΤΟ ΚΡΑΤΟΣ; ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ;

 

Αν είναι αυτό που φαίνεται και δεν κρύβεται κάτι άλλο από πίσω, μια τροφή λουκούλλεια για σκέψη. Με τις δωρεές στο κράτος λύνεται το προβλήμα των ατόμων που έχουν ανάγκη η μένουν περισσότερα στους πολιτικούς να παίρνουν μίζες πολλές και να αποποιούνται των ευθυνών τους, αφού επαφίενται στις δωρεές και αφού κάνουν μερικούς επαίνους δημόσια και φυσικά έχουν φορολογικές απαλλαγές οι δωρητές; Είναι αυτό που θέλουμε πραγματικά για τη ρίζα της υγείας των ατόμων και την εξυγίανση της κοινωνίας η θα ήταν προτιμότερο να δώσει σε αναξιοπαθούντες αναπήρους χωρίς να μεσολαβήσει κράτος και να σπουδάσει παιδιά άξια, χωρίς να φαίνεται η υπάρχει και άλλη ρίζα πιο βαθιά και ουσιαστική;

Τι μας λένε οι φιλόσοφοι;

Η φιλανθρωπία, στην κλασική της έννοια, πηγάζει από το συναίσθημα.
Είναι η συμπόνια που νιώθεις όταν βλέπεις τον άλλον να πονά.
Είναι η αυθόρμητη κίνηση να δώσεις χρήμα, φαγητό, ρούχα, χρόνο για να ανακουφίσεις.

Στην αρχαιότητα, ο Πλούταρχος μιλά για τη φιλανθρωπία ως «το γνώρισμα του πολιτισμένου ανθρώπου».
Ο δωρητής σε αυτό το πνεύμα, φαίνεται να εκφράζει τη θερμή καρδιά: «να βοηθήσω, να δώσω, να θεραπεύσω».
Αυτό όμως είναι πράξη του συναισθήματος, όχι του συστήματος.

Η φιλανθρωπία είναι σαν να ποτίζεις ένα δέντρο διψασμένο,
αλλά όχι να αλλάζεις το κλίμα που το ξεραίνει.

Η δικαιοσύνη είναι πιο ψυχρή, αλλά πιο βαθιά.
Δεν νοιάζεται μόνο να δώσει σε αυτόν που πεινά,
αλλά να ρωτήσει γιατί πεινά.

Ο Αριστοτέλης, στα Ηθικά Νικομάχεια, ξεχωρίζει τη διανεμητική δικαιοσύνη . (πώς αποκαθίσταται η ανισότητα).
Η φιλανθρωπία διορθώνει προσωρινά.
Η δικαιοσύνη μεταμορφώνει τις σχέσεις εξουσίας και πρόσβασης.

Στους νεότερους χρόνους, ο John Rawls είπε ότι μια δίκαιη κοινωνία δεν χρειάζεται φιλανθρωπία

γιατί οι θεσμοί της είναι ήδη δομημένοι ώστε κανείς να μην εξαρτάται από τη “καλοσύνη” του άλλου για να ζήσει με αξιοπρέπεια.

Η ρίζα του κακού. Το σύστημα ή η ψυχή;

Εδώ μπαίνει το υπαρξιακό στοιχείο.
Το «κακό», η φτώχεια, η αδικία, η εγκατάλειψη, έχει δύο ρίζες:

• τη συλλογική, δηλαδή τα κοινωνικά συστήματα που παράγουν ανισότητα και τη προσωπική, δηλαδή την αδιαφορία των ανθρώπων μεταξύ τους.

Η φιλανθρωπία θεραπεύει τη δεύτερη (μαλακώνει τις καρδιές).
Η δικαιοσύνη θεραπεύει την πρώτη (αλλάζει τις δομές).
Χωρίς και τις δύο, το κακό δεν ξεριζώνεται, απλώς αλλάζει μορφή.

Αν ένας δωρητής /τρια ρωτούσε τον Σωκράτη (που τον αναφέρουν σε όλα τα Πανεπιστήμια του κόσμου και σε μερικά έχουν και το άγαλμα του) τι θα έλεγε με τη μαιευτική του;

Δωρητης/τρια. Σωκράτη θέλω να προσφέρω .Στηρίζω νοσοκομεία, δίνω χρήματα για να ανακουφιστεί ο κόσμος. Θέλω να κάνω το καλό, να λυθεί το κακό από τη ρίζα του.

Σωκράτης .
Ω, πολύ ευγενές έργο! Μα πες μου, ω ευγενές άτομο (η άντρας η γυναίκα να είναι, ευγενές είναι η κλητική στα αρχαία) γνωρίζεις ποια είναι η ρίζα του κακού;

Δωρητής/τρια

Η φτώχεια, η αρρώστια, η εγκατάλειψη, θαρρώ. Όπου υπάρχει πόνος, εκεί είναι η ρίζα.

Σωκράτης

Και ποιος γεννά τον πόνο; Η φτώχεια από μόνη της ή κάτι βαθύτερο;

Δωρητης

Η αδικία, η αδιαφορία;

Σωκράτης:
Μα αν το κακό πηγάζει από αδικία κι αδιαφορία,
τότε τα νομίσματα που δίνεις, θεραπεύουν το αίτιο ή το σύμπτωμα;

Δωρ. Ίσως μονάχα το σύμπτωμα…
Όμως οι άνθρωποι πεινούν, Σωκράτη. Δεν μπορώ να τους μιλήσω για φιλοσοφία όταν δεν έχουν ψωμί.

Σωκράτης:
Σωστά λες. Πρώτα δώσε το ψωμί, ύστερα το λόγο.
Μα αν μείνεις μόνο στο πρώτο, θα ’χεις σώσει το σώμα και όχι την ψυχή.
Κι η ψυχή, όταν μείνει άδεια, γεννά νέο κακό.

Δωρ. Τι λοιπόν να κάνω;

Σωκράτης:
Μάθε τους να σκέφτονται, να κρίνουν, να αγαπούν τη γνώση και τη δικαιοσύνη.
Όπως ο γεωργός δεν ποτίζει μόνο, αλλά καθαρίζει και τις ρίζες,
έτσι κι εσύ, αν θέλεις να ξεριζώσεις το κακό,
μην δίνεις μόνο χρυσό , σπείρε παιδεία.

Δωρ.
Κι αν ο κόσμος δεν θέλει να μάθει;

Σωκράτης:
Τότε γίνε εσύ το μάθημα.
Η αρετή δεν διδάσκεται μόνο με λόγια, αλλά με παράδειγμα.
Ο αγαθός άνθρωπος είναι σαν δάδα , φωτίζει χωρίς να επιβάλλεται.

Δωρ. Άρα, να συνεχίσω να βοηθώ, μα να θυμάμαι πως το αληθινό φάρμακο είναι η γνώση και η ψυχή;

Σωκράτης:
Ακριβώς. Να είσαι φιλάνθρωπος , αλλά κυρίως φιλόσοφος 
φίλος της σοφίας, της αλήθειας και της δικαιοσύνης.
Έτσι το καλό θα ριζώσει, όχι σαν δώρο, αλλά σαν φύση.

Δωρ. Σ’ ευχαριστώ, δάσκαλε.
Από σήμερα, θα δίνω ψωμί και φως μαζί.

Σωκράτης .Η θεά της γης δεν χάριζε μόνο στάχυα,
μα και μυστήρια για τις ψυχές των ανθρώπων.BLOOG