ΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ ΣΗΜΕΡΑ;

 

ΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ

ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΛΟΓΤΕΧΝΙΑΣ

ΕΙΔΗ ΠΟΙΗΣΗΣ

ΕΠΙΚΉ ΠΟΊΗΣΗ

Γενική εικόνα

Γενικό χαρακτηριστικό της επικής αυτής ποίησης είναι η συνεχιζόμενη και εντεινόμενη σύζευξη των θεμάτων της σχετικής πρόσφατης εκκλησιαστικής και πολιτικής ιστορίας, με στοιχεία της κλασσικής μυθολογίας αλλά και με την θεματική του έρωτα πανταχού.

Τα όρια μεταξύ του έπους και της απλής αφήγησης είναι πλέον ασαφή . Το πρώτο όνομα που σημαδεύει την επική ποίηση της εποχής τόσο από πλευράς ιστορίας της λογοτεχνίας, όσο και από πλευράς απήχησης στους αναγνώστες και κριτικούς των καιρών του ,είναι το όνομα του ποιητή Τάσσο από την Νάπολη της νότιας Ιταλίας και όχι από τα παραδοσιακά λίκνα .

Υπήρξε από τους πρώτους Ευρωπαίους λογοτέχνες των οποίων η λογοτεχνική φήμη συνδυάσθηκε με μια προσωπική ιστορία μεγάλης πνευματική και ψυχολογικής αστάθειας. Τα επικό ποίημα τον καταξίωσε στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία έχει ως θέμα την απελευθέρωση της Ιερουσαλήμ από την πρώτη σταυροφορίας , ο ίδιος ο Τάσσο προσπάθησε να ξαναγράψει το έπος απαλλάσσοντας από στοιχεία που θεωρήθηκαν αισθησιακά, τονίζοντας τον θρησκευτικό χαρακτήρα. Το αποτέλεσμα ήταν η κατακτημένη Ιερουσαλήμ έργο που θεωρείται σήμερα μικρής αξίας αλλά οδήγησε τον συγγραφέα στην επίσημη αναγνώριση από την παπική Ρώμη .

Τον 17^ο κορύφωση της κριτικής Αναγέννησης βρίσκεται πλησιέστερα σε μεσαιωνικά, αλλά και ιταλικά αναγεννησιακά πρότυπα ,ιπποτική μυθιστορίας μάλλον, παρά επικής ποίησης και το θέμα του έρωτα τοποθετείται σε μια Αθήνα μάλλον απροσδιόριστη ιστορικά.

ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΉ

Παράλληλα ανθεί στην Κρήτη η θρησκευτική ,αλλά και βουκολική αφηγηματική ποίηση ενίοτε σε δραματοποιημένη μορφή και πάντα σε δημώδη γλώσσα .

ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Τα τραγούδια του Τζον Ντον μας δίνουν χαρακτηριστικά δείγματα καινοτομιών τις οποίες καλλιέργησαν τον 17^ο αιώνα οι επονομαζόμενοι μεταφυσικοί ποιητές της αγγλικής γλώσσας . Χαρακτηριστικό τους είναι η χρήση προκλητικά νέων σχημάτων λόγου και θέματα παραδοσιακά όπως αυτό του έρωτα ,πράγμα που σημάνει ότι αλλάζει η εικόνα και η προσέγγιση των θεμάτων αυτών. Ο έρωτας παύει να εξιδανικεύεται με τον τρόπο του Πετράρχη, αλλά και η ρεαλιστική του εικόνα χάνεται μέσα από μεταφορές που ξενίζουν η προβληματίζουν τον αναγνώστη . Εδώ αναφαίρεται και η χρήση με αρνητική μάλλον χροιά όρος μεταφυσική .

Ένα από τα γνωστότερα ποιήματα του Ντόν είναι μια μεταφορά΄ που παρομοιάζει ένα ερωτευμένο ζευγάρι με τα σκέλη ενός διαβήτη.

Κι αν οι ψυχές μας είναι δυο μοιάζουν δυο σκέλη του άκαμπτου διαβήτη, κι είναι σένα πάντα η ψυχή σου στο ασάλευτο σημείο κι όλο την άλλη ακολουθεί συντονισμένα .

Ο κριτικός Ελιοτ με το δοκίμιο του <μεταφυσικοί ποιητές> συγκεντρώνει την προσοχή του στο γεγονός ότι οι ποιητές αυτοί συνεχίζοντας αναγεννησιακά προηγούμενα, επεξεργάζονται μια συνύφανση νοημοσύνης και ευαισθησίας.

Ο ποιητικός τους λόγος λογαριάζεται με κάθε είδους εμπειρία διανοητική και συναισθηματική

Ο κοινός άνθρωπος ερωτεύεται η διαβάζει Σπινόζα με τρόπο που καθιστά τις δυο αυτές εμπειρίες ‘άσχετες μεταξύ τους και άσχετες με το θόρυβο της γραφομηχανής η την μυρωδιά πα της κουζίνας στο νου του ποιητή ,πάντα διαμορφώνουν νέα σύνολα .

Υπήρχε μια τάση να θεωρείται η ποιητική ευαισθησία εκ διαμέτρου αντίθετη με την λειτουργία της νόησης .

Η τάση αυτή παλαιά όπως και η αντίρροπη της κορυφώθηκε και επικράτησε αργότερα με τον ρομαντισμό του 19^ου αιώνα οπότε η ποίηση περιχαρακώνεται από συναισθηματισμό. Όπως πάντα κατά τον Ελιοτ η ποίηση του 20^ου αιώνα επιστρέφει σε μια γραφή δύσκολη για τον αναγνώστη όπου διαπλέκονται ο νους και το συναίσθημα. Με βάση μια τέτοια προσέγγιση η ιστορία της λογοτεχνίας δεν ακολουθεί ευθύγραμμη εξέλιξη αλλά κύκλους που επαναφέρουν κατά περιόδους και υπό διαφορετικές συνθήκες σταθερές και θεμελιώδεις και συχνά αντιτιθέμενες ροπές μια ποιητικής παράδοσης .

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ. Τόμος Β. Σοκολης Αθήνα 1999. BLOOG