ΑΡΧΕΤΥΠΑ ΚΑΙ ΥΛΟΜΟΡΦΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΜΠΟΝΑΒΕΝΤΟΥΡΑ

 

Αρχέτυπα και υλομορφισμός του Μποναβεντούρα.

//( Επεξηγήσεις. πολλοί τον λένε Άγιο, όπως και τον Αυγουστίνο τον λένε Ιερό. Οι δικοί μας στις εκκλησίες, δεν τους χαρακτηρίζουν έτσι.

Τα βάζω, γιατί τα βλέπω με τα σταμπιλο , τα βελάκια και τα SOS στα βιβλία, και ΔΕΝ πρέπει να ξεχνάμε, ότι η γνώση δεν πρέπει να μένει στους σκληρούς και στον εγκέφαλο, για να μη λιμνάζει,σαν έλος, άλλα να τη δίνουμε για να μας έρχεται άλλη. Θεμελιώδης αρχή της ανθρώπινης εξέλιξης. Θα μου πείτε τώρα και τι θα γίνει αν διαβαστεί. Άνθρωποι που δεν έχουν έρθει σε επαφή με αυτή την ευρωπαϊκή φιλοσοφία, δημιουργούν προβληματισμούς και σχηματίζουν νέους νευρώνες στον εγκέφαλο , συν την πνευματική εξέλιξη. Παρένθεση δική μου. Και στο BLOOG για να ενεργοποιείται μη μου το διαγράψουν, αλλά και για να μη με βγάζει ο AL πεθαμένη, χα χα. ) ///

<<Θεωρία των αρχέτυπων και η επίδρασή τους στη γνώση του καλού και του κακού στην ελευθερία και στην πράξη

Η θεωρία των αρχετύπων κατέχει μια κεντρική θέση στη μ μεταφυσική του Μποναβεντούρα και επηρεάζει τους συλλογισμούς του και σε όλους τους άλλους κλάδους της φιλοσοφίας

Έτσι ο Θεός γνωρίζει μέσω των αρχετύπων όλα τα καλά και τελεία πράγματα και καταστάσεις που έχουν συμβεί, συμβαίνουν και θα συμβούν.

Επίσης γνωρίζει και το κακό που θα συμβεί , χωρίς όμως να έχει για αυτό κάποιο αρχέτυπο

Το κακό συνίσταται για τον Μποναβεντούρα στην ελαττωματική κατάσταση ενος όντος σε σχέση με το αρχέτυπο.

Το κακό δηλαδή που διέπει τις σχέσεις των ανθρώπων δεν οφείλει την ύπαρξη του σε κάποιο αρχέτυπο , αλλά στην ίδια τη θέληση των ανθρώπων να μη πλησιάζουν τα αρχέτυπα τα σχετικά με τον ιδανικό τρόπο συμπεριφοράς και τις σχέσεις.

Η γνώση αυτή του Θεού είναι διαφορετικής υφής απο τη γνώση των καλών (την ονομάζει cognitio visionis)

Τέλος ο Θεός γνωρίζει και όσα είναι δυνατόν να συμβούν τα οποία είναι άπειρα (ενώ τα καλά και τα κακά δεν είναι άπειρα)

Η γνώση αυτών των πιθανών καταστάσεων είναι επίσης διαφορετική από τις άλλες δυο γνώσεις

Οι τρεις γνώσεις που αναφέραμε αν και διαφορετικές προς το αντικείμενο και ως προς την υφή είναι στον Θεό οι ίδιες μια και οντολογικά είναι η ίδια η πράξη του ιδίου του Θεού (δηλαδή ο Θεός δεν αλλάζει στις τρεις αυτές γνώσεις , ούτε και αυτές επηρεάζουν την ουσία του)

Η πράξη της παντογνωσίας του Θεού είναι αιωνία και ταυτόχρονη με την ύπαρξη του (που είναι και αυτή αιωνία) , γιατι είναι ένα με την ουσία Του

Σύμφωνα με τον Μποναβεντούρα , συμβαίνει δηλαδή στον Θεό αυτό που συμβαίνει και σε εμάς όταν κοιτάμε από ψηλά και μια με μια ματιά μπορούμε να δούμε τις κινήσεις πολλών ανθρώπων

Έτσι και ο Θεός γνωρίζει τα πάντα με μια πράξη της γνώσης (σαν να λέμε με μια ματιά)

γιατί έχει μπροστά του όλη την πορεία αυτού που ονομάζουμε εμείς χρόνο (ο χρόνος για τον Μποναβεντούρα υπάρχει ως κατηγορία μόνο όσον αφορά τον κόσμο της δημιουργίας και έχει αρχή γιατί είναι αρχή του η ίδια η πράξη της δημιουργίας .

(αποδεικνύει μάλιστα τη θεωρία του για την αρχή του χρόνου με μια σειρά συλλογισμών στους οποίους άσκησε κριτική ο Θωμάς Ακινατης )

Ο Μποναβεντούρα δικαιολογεί την ύπαρξη των αρχέτυπων με τη διατύπωση των δυο βασικών απαιτήσεων οποιασδήποτε πράξης

Στην πραξεολογια του Μποναβεντούρα κάθε πράξη χρειάζεται δυο βασικές προϋποθέσεις. Τη γνώση και τη θέληση

Χωρίς τη γνώση των αρχετύπων ο Θεός δεν θα μπορούσε να δημιουργήσει τίποτα ακόμα και αν το ήθελε και είχε και τη βούληση και τη δημιουργία.

Η απολυτή γνώση μαζί με την απόλυτη θέληση σίγουρα δημιουργούν ένα απόλυτο καλό κόσμο (*δεν πιστεύω οτι υπάρχει απόλυτο. Όλα είναι σχετικά)

Πως θα απαντούσε λοιπόν ο Μποναβεντούρα στην αντίρρηση οτι ο κόσμος δεν ειναι ο καλύτερος δυνατός κόσμος;

Ο Μποναβεντούρα γνωρίζοντας οτι το πρόβλημα αυτό μπορεί να οδηγήσει τη μεταφυσική θεωρία του σε αδιέξοδο διακρίνει δυο έννοιες της αντίρρησης

Κατ αρχή τονίζει ότι ο Θεός μπορεί να κάνει τον κόσμο καλύτερο.

Θα μπορούσε βέβαια να εξευγενίσει ολα τα δημιουργήματα , ώστε να μην υπάρχει δυστυχία, αμαρτία, πόνος και θάνατος.

Ο Μποναβεντούρα δέχεται την άποψη του Αυγουστίνου οτι το μόνο κακό στον κόσμο ειναι η αμαρτία.

Υποστηρίζει όμως ότι αν δημιουργούσε ο Θεός τον άνθρωπο χωρις δυνατότητα να διαπράξει αμαρτία, δεν θα τον έκανε καλύτερο, γιατί θα το αφαιρούσε τη δυνατότητα της ελεύθερης βούλησης, ένα απο τα βασικά χαρακτηριστικά της ψυχής και το πνεύματος που κάνει τον άνθρωπο να μοιάζει με τον Δημιουργό του (μια και ο Θεός είναι απόλυτα ελεύθερος)

Ο Μποναβεντούρα αποδέχτηκε στον υλομορφισμο του οτι όλα τα δημιουργήματα έχουν ύλη και μορφή προχώρησε οτι αυτά τα δυο δεν είναι αντίθετα το ένα με το άλλο, γιατι η ύλη δεν πρέπει να αναφέρεται ως κάτι το υλικό,αλλά συνδέεται με κάποια έλλειψη την οποία έχουμε στο νου μας όταν βλέπουμε κάτι το κοινό>>

Φιλοσοφία στην Ευρώπη

Τόμος Α. Η φιλοσοφία στην Ευρώπη από τον έκτο εως τον δέκατο έκτο αιωνα. Αθανασόπουλος Πάτρα 2001