ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ

Εξέλιξη της Μουσικής στην Ευρώπη  από τον Μεσαίωνα έως τον 20^ο αιώνα.  Ανά χώρα…(Με…… συνοπτική …..εμβέλεια !!)

Την εποχή του Μεσαίωνα η μουσική υπήρξε πρώτη μεταξύ των τεχνών. Έγκαιρα καθορίζονται οι κανόνες, κατά το πνεύμα που διδασκόταν η μουσική ως τέχνη και επιστήμη.

Οι ιστορικοί θεωρούσαν τη μουσική  δημιούργημα της λογικής και όχι της φαντασίας ή του συναισθήματος. Η Αρχαιότητα και η εκκλησία των πρώτων αιώνων γνώριζαν μόνο τη μονοφωνία. Η Πολυφωνία αποτελεί την ανακάλυψη του Μεσαίωνα (τέλη του 9^ου) Διακρίνονται δυο είδη πολυφωνίας η απλή παραδοσιακή και η έντεχνη.

 Τα πρώτα άσματα 2 φωνών και εκείνα 3 φωνών αποτελούν τα πρώτα δείγματα πολυφωνίας. Η πολυφωνία επέβαλε τον ακριβή καθορισμό της αξίας  του κάθε φθόγγου καθώς και τη γραφή στο πεντάγραμμο.

Απέναντι στη μουσική της εκκλησίας της έντεχνης, οι τροβαδούροι  οι τροβέροι   και οι ερωτοτραγουδιστές αντιπροσωπεύουν στη Γαλλία την κοσμική μουσική , τη λαϊκή, και τη μονοφωνική.

Η πνοή της Αναγέννησης από τον 14^ο και κυρίως από τον 15^ο  δημιουργεί μια νέα ζωή για όλα τα μουσικά είδη που έχει διαμορφώσει ο Μεσαίωνας. Εφευρίσκονται τρόποι, ρυθμοί, συνδυασμοί ενώ χρησιμοποιούνται διάφορα μέσα για τελειοποιηθεί η έκφραση. Επιδιώκεται η μίμηση της φύσης . Η ανακαίνιση αυτή φαίνεται ότι προήλθε από την επίδραση του λαϊκού τραγουδιού..

Η Ars Nova σε αντίθεση με την Ars  Antikqua  χαρακτηρίζεται από την αλλοίωση των αρχαίων τρόπων, από την τελειοποίηση της θεωρίας της αντίστιξης, και από την καθιέρωση του αρμονικού ύφους

Ο Γκιγιώμ ντε Μασώ είναι ο μεγαλύτερος  μουσικός τους 14 ου αιώνα Κύριο επίτευγμα του 15^ου αιώνα είναι η Γαλλοφλαμανδική  σχολή..

Κατά τον 16 ο αιώνα παρακολουθούμε βαθιές μεταβολές στη μουσική της Ευρώπης. Οι παλιές τεχνικές συνεχίζουν  να μεταβάλλονται και οι νέες  φόρμες ν αναπτύσσονται .Η μουσική αναζητούσε μια επανεκτίμηση του κοσμικού δίνοντας ισα δικαιώματα με εκείνα της θρησκευτικής μουσικής .Η ανάπτυξη της ενόργανης μουσικής οδηγεί στην παραγωγή πολλών καινούργιων έργων για το βίρτζιναλ και το εκκλησιαστικό όργανο.

Τέλος του 16^ου κύριο χαρακτηριστικό είναι η εδραίωση της μονωδίας. Αρκετοί Ιταλοί μουσικοί αντιδρούσαν στο πολυφωνικό ύφος. Επιχειρούν ν αναπαραστήσουν το ύφος της Αρχαίας τραγωδίας.

 Πρόκειται για το είδος της όπερας που εξαπλώθηκε γρήγορα και επικράτησε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ανεπτύχθησαν επίσης η καντάτα και το ορατόριο.

Σε αυτή την εποχή μπαρόκ, αναπτύσσεται η  οργανική μουσική με αντιθέσεις

Τον 17^ο  αιώνα μεταβλήθηκαν οι βασικές έννοιες της μουσικής.Τα όργανα που διακρίθηκαν ήταν το πληκτροφόρο όργανο και το βιολί , τα οποία  στάθηκαν αιτία ανάπτυξης νέων σχολών.

Ο 18 ος αιώνας έχει έντονες επιδράσεις της ιταλικής τέχνης, και ιδιαίτερα της ναπολιτάνικης όπερας του μπελ κάντο. Η Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία, Ισπανία δανείζονται από την Ιταλία τις φόρμες.

Για πρώτη φορά στην ιστορία της μουσικής  στην  Ευρώπη και παρά τη γοητεία που ασκεί η ιταλική μουσική το δεύτερο μισό του 18 ου  αιώνα κυριαρχεί η γερμανική ενόργανη μουσική.

 Ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ αναδεικνύεται η μουσική μεγαλοφυΐα όλων των εποχών. Το καταστάλαγμα του κλασικισμού απογειώνεται στη σχολή της Βιέννης. Το κλασσικό ύφος των τριών κορυφαίων συνθετών  Χάυντν, Μότσαρτ και Μπετόβεν θεμελιώνεται στους  κανόνες της ενότητας , ελευθερίας και της τάξης. Εκείνο που κατορθώνουν είναι να παγκοσμιοποιησουν το προσωπικό στοιχείο.

Ο Μπετόβεν εγκαινιάζει στην ιστορία της μουσικής την εποχή του ρομαντισμού, γεγονός που έχει προκαλέσει την επικράτηση της γερμανικής μουσικής. Μια νέα αντίληψη καθιερώνεται , η οποία έρχεται να υποκαταστήσει τη συμμετρία την ισορροπία και τη σοβαρότητα  των κλασσικών με μια μεγάλη ελευθερία  στην  έντονη έκφραση. Η μουσική αποκαλύπτει τις ψυχικές καταστάσεις, τις χαρές και τις λύπες του συνθέτη. Η ευαισθησία τους, κατ΄αναλογία με εκείνη του ποιητή, ζητά να εκδηλωθεί , ν  αυτοαναλυθεί  και έτσι να φανερώσει τα ενδόμυχα αισθήματα του

Από τα μέσα του 19 ου αιώνα παρατηρείται μια αναγέννηση της γαλλικής  μουσικής από πολλούς καλλιτέχνες που δέχτηκαν την επίδραση  του Μπετόβεν και του Βάγκνερ. Η ιταλική σχολή όπερας έφτασε στην κορύφωσή της με τον Τζιουζέπε Βέρντι, συνεχιστή της παράδοσης του μπελ κάντο.

Κάθε λαός αποκτά συνείδηση της δικής του μουσικής υπόστασης και του παρελθόντος του, και σφυρηλατεί μια ιδιάζουσα μουσική γλώσσα.

Όλα σχεδόν τα μεγάλα βήματα που πραγματοποιήθηκαν στη μουσική πριν από το 1914 συντελέστηκαν σε δυο μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες το Παρίσι και τη Βιέννη. Ο Ντεμπυσσυ μέσα απτο το έργο του άνοιξε το δρόμο της μοντέρνας μουσικής

Ο νέος νόμος στη μουσική ο οποιος επακολούθησε δηλαδή ο σειραισμός ή δωδεκαφθογγισμός , υπήρξε επινόηση του Σαίνμπεργκ.

Ο Στραβίνσκι είναι από τους  συνθέτες που αποφάσισε ότι έφτασε η στιγμή για μια καινούργια αρχή

Γύρω στα 1920 μια ομάδα συνθετών που ζούσαν στο Παρίσι είχαν επηρεαστεί από τη διακήρυξη του Ζαν Κοκτώ <Οκόκορας και ο Αρκλεκίνος>

Στη Γερμανία  της δεκαετίας του 20, η ενασχόληση με τη σύγχρονη ζωή  αντιμετωπίζεται ως σοβαρή υπόθεση. Ο Κουρτ Βάιλ έγραψε τη μουσική για την όπερα Μαχαγκόνι, έργο –παραβολή της σύγχρονης κοινωνίας, ενώ ο διάχυτος ήχος της τζαζ δεν αποτελεί  δείγμα μιας φιλελεύθερης  ιδεολογίας , αλλά τη μεταφορά μια διεφθαρμένης καπιταλιστικής κοινωνίας

Στην πρώην Σοβιετική Ένωση δυο είναι οι συνθέτες των αρχών του αιώνα. Ο Σεργκέι  Προκόφιεφ και ο Ντιμιτρι Σοστακόβιτς. Ο Προκόφιεφ καθιερώθηκε ως σύνθετης πριν από την επανάσταση και προηγήθηκε  του Στραβίνσκι στον νεοκλασσικισμό.

Τέλος στην Ουγγαρία τον δρόμο άνοιξε   ο Μπέλα Μπάρτοκ ο οποίος έστρεψε την προσοχή του στη λαϊκή μουσική.

(Ιστορία των Τεχνών στην Ευρώπη. Τόμος Γ. Ν. Μάμαλης Πάτρα 2001)

(Άτλας της Μουσικής. Ιστορικό μέρος. Φιλιππος Νάκκας Αθηνα 1995)

Η Βυζαντινή Μουσική

Παραδοσιακά, ο Πυθαγόρας αναφέρεται ως θεμελιωτής του μουσικού είδους που μετέπειτα εξελίχτηκε στη βυζαντινή μουσική. Αυτό ισχύει μέχρι ένα σημείο. Εκεί που οι Εβραίοι συνέβαλαν με την παράδοση και την πρακτική ο Πυθαγόρας συνέβαλε με τη θεωρία. Ήταν ο πρώτος που συνέδεσε τη μουσική με τα μαθηματικά και καινοτόμησε με τη μελέτη της ακουστικής. Ήταν επίσης ο πρώτος που δημιούργησε τους μουσικούς "ήχους" και απέδωσε τις αναλογίες τους με νότες. Αυτό δημιούργησε τις κλίμακες που είναι η βάση της Οκτωήχου του κέντρου δηλαδή της βυζαντινής μουσικής θεωρίας.

Η μουσική θεωρία του Πυθαγόρα (Theorica Musica, F. Gaffurio, Milan, 1492)

Τα βυζαντινά ασματικά χειρόγραφα χρονολογούνται από τον 9ο αιώνα. Στο Βυζάντιο διδάσκονταν  στα σχολεία και μοναστήρια για 7 έτη, με κατάνυξη αναπτύσσοντας Πνευματικότητα. Δε γράφονται σε  πεντάγραμμο, αλλά  σε κλίμακα με τις νότες Νι, πα, βου, γα, δι, κε, ζω, νι., και με διαστήματα μεταξύ τους///////