ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΔΥΣΑΡΜΟΝΙΚΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑ ΛΕΝΕ, ΑΛΛΑ ΑΙΣΘΑΝΟΝΤΑΙ, ΑΛΛΑ ΚΑΝΟΥΝ, ΑΛΛΑ ΣΚΠΕΤΟΝΤΑΙ, ΕΧΟΥΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

 

Διαμόρφωση της ταυτότητας του ανθρώπου κατά Erikson (1968)

ΚΑΙ ΑΠΟ ΚΑΤΩ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΔΥΣΑΡΜΟΝΙΑΣ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ

 Ο Erikson υποστηρίζει ότι η προσωπικότητα του ατόμου, δεν διαμορφώνεται στην παιδική ηλικία, αλλά συνεχίζει να εξελίσσεται και να διαφοροποιείται σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Προβάλλει σε κάθε στάδιο της ζωής του διαφορετικούς στόχους και ανάγκες που πρέπει να ικανοποιηθούν. Σε κάθε μια απτις φάσεις αυτές αντιστοιχεί και κάθε μια αναπτυξιακή κρίση του ΕΓΩ, την οποία το άτομο πρέπει να επιλύσει. Κάθε αναπτυξιακή φάση βασίζεται στην επιτυχή επίλυση των συγκρούσεων των προγενέστερων φάσεων ( Παρασκευόπουλος, 1985)

Η αδυναμία επίλυσης των συγκρούσεων των προηγούμενων φάσεων είναι πιθανόν να επηρεάσει την ψυχοκοινωνική ανάπτυξη τους ατόμου.

Στην  εφηβεία η αναπτυξιακή κρίση που καλείται να επιλύσει το άτομο είναι η απόκτηση ταυτότητας του ΕΓΩ η σύγχυση ρόλων.. Στις σύγχρονες κοινωνίες φαίνεται πως το μεγαλύτερο μέρος των διεργασιών για τη συγκρότηση ταυτότητας συμβαίνουν στην ύστερη εφηβεία και πιθανόν όχι πριν απτη νεότητα.  

Ο έφηβος δεν έχει μόνο να ορίσει, να αξιολογήσει και να ολοκληρώσει συγκεκριμένα ψυχολογικά χαρακτηριστικά και ιδιότητες. Πρέπει επίσης να εξετάσει τους ρόλους που θα αναλάβει στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο και να διαμορφώσει την ταυτότητα του, διατηρώντας ταυτόχρονα μια  αίσθηση διαχρονικής συνέχειας του εαυτού.

Ο Erikson περιγράφει οκτώ βασικές αναπτυξιακές κρίσεις του ΕΓΩ που καλύπτουν όλη την πορεία της ζωής, από τη γέννηση μέχρι τη γεροντική ηλικία

Είναι οι εξής.

Εμπιστοσύνη-δυσπιστία (πρώτος χρόνος της ζωής)Αν το βρέφος  νιώθει ότι οι ανάγκες του ικανοποιούνται  μόλις προκύψουν, αναπτύσσει συναισθήματα εμπιστοσύνης και ασφάλειας. Αντίθετα, αν νιώθει ότι παραμελείται  αναπτύσσει συναισθήματα δυσπιστίας, καχυποψίας και ανασφάλειας

Αυτονομία-αμφιβολία(δεύτερος χρόνος της ζωής)Αν το βρέφος νιώσει ότι οι άλλοι αναγνωρίζουν την ικανότητα του να ενεργεί με τον δικό του τρόπο και ρυθμό, αναπτύσσει το συναίσθημα της άσκησης προσωπικού έλεγχου στον εαυτό του και στο περιβάλλον του. Αν αντίθετα νιώσει ότι οι άλλοι είναι υπερπροστατευτικοι απέναντι του αναπτύσσει το συναίσθημα της ντροπής και της αμφιβολίας

Πρωτοβουλία-ενοχή(προσχολική ηλικία) Αν το παιδί νιώσει ότι ενθαρύνεται στην εξερεύνηση του περιβάλλοντος του, αναπτύσσει το συναίσθημα της πρωτοβουλίας. Αντίθετα αν αισθανθεί ότι δεν ενισχύεται ώστε να ενεργήσει αυτοβούλως, αναπτύσσει το συναίσθημα της ενοχής.

Φιλοπονία-κατωτερότητα (μέση παιδική ηλικία). Αν το παιδί ενισχυθεί στην προσπάθεια του να αντιμετωπίζει και να ξεπερνά προκλήσεις αναπτύσσει συναισθήματα φιλοπονίας και εργατικότητας. Στην αντίθετη περίπτωση αναπτύσσει το συναίσθημα της κατωτερότητας

Ταυτότητα-σύγχυση ρόλων (εφηβεία) Αν ο έφηβος κατορθώσει να συνενώσει σε ένα αρμονικό σύνολο αντιθετικές πτυχές της κοινωνικής του συμβίωσης, θα διαμορφώσει μια ικανοποιητική προσωπική ταυτότητα και μια σαφή εικόνα του εαυτού του. Διαφορετικά θα αισθανθεί σύγχυση και θα βιώσει κρίση ταυτότητας

Οικειότητα-απομόνωση (νεανική ηλικία)Αν το άτομο καταφέρει να διαμορφώσει σχέσεις που διέπονται από αγάπη, στοργή και εμπιστοσύνη, θα αναπτύξει το συναίσθημα της οικειότητας. Διαφορετικά θα νιώσει απομονωνόμενο και θα αποφύγει τη δημιουργία στενών διαπροσωπικών σχέσεων

Πανανθρώπινο ενδιαφέρον-αυτοαποροφηση(μεση ώριμη ηλικία) Αν το άτομο έχοντας εξασφαλίσει μια ικανοποιητική επαγγελματική και κοινωνική προσαρμογή, εργαστεί για την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου, αναπτύσσει ένα πανανθρώπινο ενδιαφέρον. Διαφορετικά, καταλήγει σε καταστάσεις αυτοαπαρόφησης  και απραξίας

Καταξίωσης-απόγνωση(ύστερη ώριμη ηλικίας)Αν το άτομο διαπιστώσει ότι η μέχρι τώρα πορεία του ήταν επιτυχής, θα αναπτύξει το συναίσθημα της καταξίωσης. Αν όμως διαπιστώσει ότι απέτυχε, θα νιώσει πικρία, αναξιότητα και απόγνωση. Παροτι κανένα από τα στάδια αυτά δεν ολοκληρώνεται σε μια μόνο φάση της ζωής του ατόμου και όλα τους εκτείνονται σε ολόκληρο το ηλικιακό φάσμα, ωστόσο οι κύριες διεργασίες κάθε σταδίου συμβαίνουν σε μια μόνο φάση της ζωής.

Η απόκτηση ταυτότητας αποτελεί, κατά Erikson, την κυρία αναπτυξιακή απαίτηση της εφηβείας. Κατά την περίοδο αυτή ο έφηβος πρέπει όχι μόνο να προσδιορίσει τον εαυτο του στη βάση του συγκεκριμένου χαρακτηριστικών, αλλά και να εξετάσει τους γενικότερους ρόλους που θα κληθεί να αναλάβει ως ενήλικας στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο, διαμορφώνοντας ταυτότητα φύλου, επαγγελματική , θρησκευτική και πολιτική ταυτότητα. Στην εφηβεία το άτομο πειραματίζεται με διάφορες επίπλαστες προσωπικότητες και προσπαθεί να διαμορφώσει θεωρίες και φιλοσοφικά συστήματα που να συνενώνουν σε ένα αρμονικό συνολο τους πολλαπλούς εαυτούς και ρόλους του. Η αδυναμία τους έφηβου να άρει τις ασυνέπειες ανάμεσα σε αντιθετικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του αποτελεί παράγοντα κίνδυνου διαμόρφωσης πιθανόν αντικρουόμενων ταυτοτήτων.

(Η εξέλιξη του Παιδιού στο κοινωνικό περιβάλλον. Θέματα Εφηβείας..Χρ. Νοβα-Καλτσουνη. Ευ. Μακρη-Μποτσαρη Α. Τσιμπουκλη.  Πάτρα 2002)

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΔΥΣΑΡΜΟΝΙΚΑ ΑΤΟΜΑ . ΕΧΟΥΝ ΜΕΣΑ ΤΟΥ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΝΑΘΡΩΠΟΥΣ, ΦΤΑΝΕΙ ΝΑ ΘΡΕΨΟΥΝ ΤΟ ΕΓΩ ΤΟΥΣ ( για αυτό και η βια η κοινωνική)

Σε μερικούς ανθρώπους η εφηβεία κρατάει σε ολη τους τη ζωή

Αλλα αισθάνονται, άλλα δείχνουν, άλλα σκέπτονται, άλλα προγραμματίζουν, άλλα κάνουν , ανάλογα τη χρησιμοθηρία , τα βιώματα, την καταπίεση που έχουν υποστεί και έχουν μεσα τους τη συγκεκριμένη δυσαρμονία. Μπορεί να είναι κοινωνικά καταξιωμένα, να φαίνονται σοβαρά και να έχουν πολλες συγκρούσεις.

Θυμάμαι την Τζενη Χειλουδάκη που έλεγε στις συνεντεύξεις, οτι παγκοσμίως, περιώνυμα καταξιωμένα κοινωνικά άτομα, που ηταν άντρες πήγαιναν μαζί της ως γυναίκες και το αντίστροφο…αναζητώντας την επιβεβαίωση και μη μπορώντας να δαμάσουν τα αφύσικα ασθενικά πάθη τους. Αλυσοδεμένα με εξαρτήσεις άρρωστες μέσα τους και οχι επιζητώντας ελεύθερες υγιείς φυσικές δυαδικές σχέσεις, ολοκληρωτικού δοσίματος μαζί με συναίσθημα. Αλλοτριώνουν, αλλοιώνουν, εκφυλίζουν το όχημα της ψυχής τους στο βωμό του συμφέροντος, της ύλης, της κούφιας ηδονής χωρις συναίσθημα (αλλά το λενε αγαπη) με πολυ χαμηλη πνευματικοτητα

Θέλουν βαθιές ψυχοθεραπείες, αυτογνωσία, να ελευθερωθούν απο τη χαμηλη αυτοεκτίμηση και παράλληλα απο τον εγωκεντρισμό . Θέλουν ανάπτυξη του δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου, ωστε να αποκτήσουν πνευματικότητα ουσιαστική .

Βλεπω εδω κατι γυναίκες (που διέγραψα) που πάνε συνέχεια στις εκκλησίες, το διαφημίζουν και επειδή έτυχε να τις δω απο κοντα, ειναι μέσα στον εγωισμό , το ψέμα, την επίδειξη, τη φιγούρα, και το πολυ χαμηλό πνευματικό επιπεδο (ειναι αλλο το μορφωτικό) Ξερω και αλλες απο τις ψυχοθεραπείες, με 50 πτυχία, διδακτορικό κλπ, απο πανεπιστήμια εξωτερικού, που το μυαλό τους ειναι μονο στο σώμα τους και την ηδονή τους , με πολύ χαμηλό πνευματικό επίπεδο, που δεν μπορούν να δαμάσουν τα πάθη τους , λεγοντας άπειρα ψέματα.Το μυαλό μονο στην εμφάνιση, στο σώμα, να μη βοηθήσουν ουτε εναν ανθρωπο, αν δεν καλύπτει την ηδονη τους. Εμπόριο...

Βλέπεις και άντρες μη ανεπτυγμένους πνευματικά (δε θα πω ναρκίσσους ) που τις θαυμάζουν, επειδη εχουν εγωκεντρισμό και οι δυο πλευρες...

Ειναι πολλα που βλέπουμε στις ψυχοθεραπείες, και μαθαίνουμε τα παιδια να μην εντυπωσιάζονται απο επαγγέλματα, απο κοινωνική αναρρίχηση ατόμων, απο δηθεν προσωπικότητες,(καθηγητες φιλοσοφιας να δείτε υπολειπόμενους και δυσαρμονικους, παπαδες, γιατρους, δικηγορους, ψυχολογους, καθηγητες κλπ) αλλά οσο μπορούμε να βοηθάμε αυτα τα συγκρουσιακα ατομα,(οπως και εμάς αλλοι με την ολοκληρωμένη προσωπικότητα τους, βλ Αυγουστάτος ) να αναπτυχθούν πνευματικά.

Αν μας βλάπτουν πολυ βέβαια, να απομακρυνόμαστε...πολιτισμένα, με ανθρωπιστική αγάπη, γιατί δεν ανυψωνόμαστε κοντά τους.