ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥ. ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ

 

ΚΛΙΝΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΥ

Διάκριση ψυχικής υγείας – ψυχοπαθολογίας στο παιδί και τον έφηβο.

Είναι φυσιολογικό και υγιές ο κάθε άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής του να βιώνει ποικίλα -θετικά και αρνητικά- συναισθήματα, διά των οποίων μαθαίνει, αναπτύσσεται, ανακαλύπτει τι τον κινητοποιεί και τον εμπνέει και συνδέεται με τους άλλους (Oldehinkel, 2019).

Οι συναισθηματικές και οι συμπεριφορικές αντιδράσεις διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά και στο ίδιο άτομο υπό διαφορετικές συνθήκες.(ΘΕΛΕΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗΝ ΑΔΙΑΦΟΡΟΥΝ) Επίσης, η πορεία της ανάπτυξης είναι συχνά δύσκολη, καθώς χαρακτηρίζεται από εμπειρίες δοκιμής και πλάνης και συναισθηματικές μεταπτώσεις.

Ως εκ τούτου, η θέσπιση κριτηρίων για το ποιες συμπεριφορές και ποια συναισθήματα ανήκουν στο φάσμα της ψυχικής υγείας και ποιες όχι είναι δύσκολη υπόθεση, ιδίως για την παιδική και την εφηβική ηλικία. (ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ ΠΟΛΥ ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΤΟ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΟΥΝ) Προκειμένου να απαντηθεί αυτό το ερώτημα, χρειάζεται να ληφθούν υπόψη και να συνεξεταστούν σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα.

Βασικές προσωπικές, ηθικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις για τη φύση της παιδικής ηλικίας και τα δικαιώματα του παιδιού. Ο πλουραλισμός και ο ανοιχτός διάλογος μειώνουν το ρίσκο για αυθαίρετες και καταχρηστικές αποφάσεις (Fulford, Stanghelini, & Broome, 2004· Oldehinkel, 2019). (ΣΗΜΕΡΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΛΗΡΕΣΤΕΡΟΣ)

Έχουν προταθεί διαφόρων ειδών κριτήρια για τη διάκριση των δυσκολιών προσαρμογής από την ομαλή συμπεριφορά. Ωστόσο, επειδή η κατανόηση της ψυχοπαθολογίας είναι πολυδιάστατο και απαιτητικό έργο, είναι σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη όχι μεμονωμένα κριτήρια, αλλά έναν συνδυασμό κριτηρίων.

«Το περίφημο “μέσο” παιδί δεν υπάρχει, είναι ένας μύθος. Η διπολική σκέψη του τύπου “είναι ή δεν είναι ένα παιδί προβληματικό” και η σύγκρισή του με την αόριστη έννοια του “μέσου” παιδιού όχι μόνο δεν βοηθά, αλλά και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα» (Γαλανάκη, 2011, σ. 164). Το κάθε παιδί έχει τις δυσκολίες και τις ελλείψεις του, καθώς επίσης και τα δυνατά σημεία και τις ιδιαίτερες ικανότητές του, οι οποίες δεν πρέπει να παραβλέπονται, αλλά αντίθετα να εντοπίζονται και να ενδυναμώνονται. Είναι σαφές ότι οι γνώσεις μας σχετικά με τη φυσιολογική και τη μη φυσιολογική ανάπτυξη είναι πλέον πολύ ευρύτερες σε σύγκριση με τις αντίστοιχες γνώσεις μας πριν από 30 ή 40 χρόνια. (ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΑ ΒΛΕΠΕΙ ΟΛΑ ΘΕΤΙΚΑ ΕΠΑΝΩ ΤΟΥ ΕΠΕΙΔΗ ΤΟ ΑΓΑΠΑΕΙ)

Είναι επίσης όμως σαφές ότι έχουμε να διανύσουμε μεγάλη απόσταση ακόμα ώστε να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τη φυσιολογική ανάπτυξη και την ψυχοπαθολογία, με όλη την ετερογένεια που τις χαρακτηρίζει (Jaffee, 2020). Μια προσέγγιση για τον τρόπο αντίληψης της ψυχοπαθολογίας και τη διάκρισή της από τη φυσιολογική ανάπτυξη περιλαμβάνει τα ακόλουθα κριτήρια (Maddux et al., 2005): η ψυχοπαθολογία ως στατιστική απόκλιση, η ψυχοπαθολογία ως δυσπροσαρμοστική (δυσλειτουργική) συμπεριφορά, η ψυχοπαθολογία ως δυσφορία και αναπηρία και η ψυχοπαθολογία ως κοινωνική απόκλιση. Αναλυτικότερα, παρουσιάζονται στη συνέχεια (βλ. και Γαλανάκη, 2011).

ΙΑΤΡΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (BLOOG)